Vartsikhe
0 km
Vartsikhe is located in the lowlands of Baghdati District, Imereti Region, at the mouth of the rivers Khanistskali, Rioni and Kvirila, about 80 meters above sea level , just about 12 kilometers south-west from Kutaisi.
In the Middle Ages on the ground of this modern village there existed one of the most important cities of Egrisi-Lazika, Vardtsikhe( according to Greek sources - Rhodopolis). The city settlement was firstly mentioned in Byzantine history sources in the 6th century. According to the novel, written in 535 by Caesar Justinian “Archeopolis and Rhodopolis are the oldest and the greatest fortresses in Lazeti”,butProkophiKesarieli quoted that “the most magnificent cities are still Rhodopolis and Mokhiris” .
Refferring city of Rhodopolis in major situations makes us think that is was much bigger thanMokhiris. Because of its beneficial geographical location Vardtsikhe was of great strategic and economic importance. There passed a trade road from the Hellenistic world to Rome through Zekari pass towards Armenian capital of Artashat.
In the 6th century, during the war between Persia and Byzantium, the city was destroyed by different invaders. Before the first attack of the city by Persians, local residents knocked down the city walls, so that in the future other enemies wouldn’t be able to use it as a springboard for other invasions.
In Georgian history sources Vardtsikhe is initially mentioned by historian VakhushtiBatonishvili. He said: “It is a great fortress and pure water comes from inside.”
Following King Alexander’s order on the map, created in 1737, we can see the note, saying “The castle and the Palace, newly built by King Alexander”.
ვ ა რ ც ი ხ ე
ვარდციხე მდებარეობს ბაღდათის მუნიციპალიტეტში, იმერეთის დაბლობზე,მდინარეების:ხანისწყლის,რიონისა და ყვირილას შესართავთან ზღვის დონიდან 80 მ–ზე, ქუთაისიდან სამხრეთ–დასავლეთით 12–ოდეკმ–ზე.
თანამედროვე სოფლის ადგილზე შუასაუკუნეებში მდებარეობდა ეგრის–ლაზიკის ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი ქალაქი ვარდციხე (ბერძნული წყაროებით როდოპოლისი). ქალაქის დასახლება პირველადმე–6 ს–ის ბიზანტიურ წყაროებში მოიხსენიება.კერძოდ,იუსტინიანე კეისრის 535 წლით დათარიღებული ნოველის მიხედვით, "არქეოპოლისი და როდოპოლისი უდიდესი და ძველი სიმაგრეებია" ლაზეთში,ხოლო პროკოპი კესარიელის ცნობით, "ყველაზე შესანიშნავი ქალაქები კი მაინც არის როდოპოლისი და მოხირის". როდოპოლისის უპირატესად მოხსენიება გვაფიქრებინებს, რომ იგი უფრო დიდი ქალაქი იყო, ვიდრე მოხირისი. ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო,ვარდციხეს დიდი სტრატეგიული და ეკონომიკური მნიშვნელობა ჰქონდა.აქ გადიოდა ინდოეთიდან ელინისტური სამყაროსა და რომისკენ მიმავალი დიდი სავაჭრო–სატრანსპორტო გზა,კერძოდ, ზეკრის უღელტეხილის გავლით სომხეთის დედაქალაქ არტაშატისაკენ.
ზეკრის უღელტეხილის გავლით სომხეთის დედაქალაქ არტაშატისაკენ,ინდოეთიდან ელინისტური სამყაროსა და რომისკენ მიმავალი დიდი სავაჭრო–სატრანსპორტო გზა გადიოდა.
მე–6ს–ის შუაწლებში სპარსეთ–ბიზანტიის ომის დროს ქალაქი ხელიდან ხელში გადადიოდა.ირანელთა პირველი თავდასხმის წინ ადგილობრივმა მოსახლეობამ ქალაქის კედლები დაარღვია, რათა მტერს შემდგომში ახალდაპყრობათა პლაცდარმად არ გამოეყენებინა.
ქართულ ისტორიულ წყაროებში ვარდციხეს პირველად ვახუშტი ბატონიშვილი იხსენებს.კერძოდ,"ესე არს ციხე დიდი და დიდშენობა, და გამომდინარეობს წყარო შიგ კეთილი".
იმერეთის მეფე ალექსანდრე მეხუთის დავალებით, 1737 წელს შედგენილ რუკაზე ჩანს შემდეგი მინაწერი:"ვარდისციხე და სასახლე, ახლადაშენებული მეფის ალექსანდრესაგან".
ბ ა ღ დ ა თ ი
ბაღდათის რაიონი მდებარეობს დასავლეთ საქართველოში, იმერეთში, მდინარე ხანისწყალის აუზში. ფართობი 815 კვ. კმ. რაიონული ცენტრი ქ. ბაღდათი. ქ. ქუთაისიდან 25 კმ-ში.
ბაღდათის რაიონის ტერიტორიაზე უხსოვარი დროიდან უცხოვრია ადამიანს. ზეკარის ხეობაში აღმოჩენილია ნეოლითის ხანის კაჟის საყოფაცხოვრებო და საბრძოლო ნივთები.მაგ:დანები,ისრ-რისა და შუბის ბუნიკები და სხვა.(ნაწილი დაცულია ბაღდათის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში, ნაწილი კიდევ ქ.ქუთაისის სახ.მუზეუმში.)ხოლო სოფ.დიმში მდებარე ეგრეთ წოდებულ„ფატუას გორაზე“ბრინჯაოს ხანის ცული,ხანჯალი,დანები და საყოფაცხოვრებო დანიშნულების საგნები: სამკაულები,ფიალები და სხ.უძველეს დროში,როცა თაყვანს სცემდნენ მრავალგვარ კულტებს, რაიონის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია ფალოსის კულტის ეპოქის სტატუა.(დაცულია ქ. ქუთაის-ის სახლ.მუზეუმში.) ბაღდათის რაიონში უმაღლესი წერტილია მთა ნაღება, რომლის სიმაღლეა 2609 მეტრი.
Baghdati district is situated in Imereti, western part of Georgia, in the basin of the river Khanistskali, covering the area of 815 sq. km. The district center is town of Baghdati, which is located 25 km from Kutaisi.
Life on Baghdati area counts ages. In Zekari ravine household appliances and military items from the Neolithic Age have been found, part of which are preserved in Local Lore Museums of Baghdati and Kutaisi.
In the village of Dimi, on the “Hills of Patua” there have been also found some jewelry, knives, daggers, the hatchet of Bronze Age and other household things. There has also been found phallic era statue of the cult worship period, which is preserved in Kutaisi museum.The highest mountain of Baghdati Municipality is Nagheba, It's hight is 2,609m above the sea level.
Baghdati
მოგესალმებით ძვირფასო ტურისტებო...ამ საიტის მეშვეობით ჩვენ შევეცდებით მოკლედ აგიხსნათ თუ რა სასიამოვნო და გასაოცარი მარშუტით გთავაზობ მოგზაურობას (ავტო,მოტო,ველო და ფეხით) ბაღდათის რაიონში.
Dear Visitors, we will try our best to show you around Baghdati, by taking the best routes by car, motorcycle, bike or just walking.
ვ.მაიაკოვსკის სახელობის სახლმუზეუმი
დიდი რუსი პოეტი ვ.ვ. მაიაკოვსკი დაიბადა 1893 წლის 19 ივლისს, ბაღდათში. "ვალში ვარ შენთან ბაღდათის ზეცავ" ასე გამოხატავდა სიყვარულს მშობლიური კუთხისადმი და მთელი ცხოვრების მანძილზე არ გაუწყვეტია კავშირი ქართველ ინტელიგენციასთან.
Vladimir Mayakovsky Museum
Famous Russian poet Vladimir Mayakovsky was born here, in Baghdati, on July 19th, in 1893. “I owe you, Baghdati skies!”- This was the way Mayakovsky expressed his love and respect to the home land. All his life Mayakovsky maintained close relationship with Georgian intelligentsia.
1 km
ნაკაშიძეების საგვარეულო ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი
ძალიან საინტერესო და მრავალფეროვანი ექსპონატები.ღვინის მარანი და ღვინის დეგუსტაცია.
ულამაზესი ბუნებით, ისტორიით,ტრადიციით და ადგილობრივი სტუმართმოყვარე ოჯახებით სავსე ქალაქი.
5 km
სოფლის სახელწოდება მომდინარეობს მისი ბუნებრივი მდებარეობის გამო,აღმოსავლეთით მდინარე ხანისწყალი ჩამოედინება, ხოლო დასავლეთით მდინარე წაბლარასწყალი.
მეოცე საუკუნის 70–იან წლებში არქეოლოგ ჯ.ჯღამაიას ხელმძღვანელობით სოფ. წყალთაშუაში გამოავლინეს და ნაწილობრივ შეისწავლეს ამ სოფლის ტერიტორიაზე მდებარე განვითარებული ფეოდალური ხანის სამონასტრო კომპლექსი. ამავე ექსპედიციამ აღმოაჩინა ჩვ.წ.1 ს–ის სამარხის ნაშთები,ნაპოვნი იქნა პოლემონ მეორის დროინდელი პონტოური ოქროს მონეტა.
სწორედ ამ სამონასტრო კომპლექსის შესახებ გვაწვდის ცნობას ვახუშტი ბატონიშვილი:"ამ წყალზედ ციხის სამხრით, ფერსათის კალთას, არს მონასტერი გუმბათიანი, კეთილშენი და აწ უქმი".
არსებობს მოსაზრება რომ, გიორგი მერჩულეს მიერ "გრიგოლ ხანცთელის ცხოვრებაში" მოხსენიებული ფერსათის დედათა მონასტერი,რომლის ადგილმდებარეობაც დაუდგენელია, სწორედ წყალთაშუის ფეოდალური ხანის ნამონასტრები იყვეს.
წყალთაშუა
კაკასხიდი
სოფელი მდებარეობს ხანისწყლის ხეობაში,ბაღდათი-ხანის სამანქანო გზის მე-18კმ_ზე.შედის სოფ.ხანის საკრებულოს ტერიტორიულ დაქვემდებარებაში.სოფლის სახელი „კაკასხიდი“ მის სიახლოვეს მდებარე ხიდის სახელწოდებიდან მომდინარეობს.თავად ხიდი მდებარეობს ზეკრის ხეობის დასაწყისში,მდინარეების:ხანისწყლისა და ქერშოულას შესართავთან.რკინის კონსტრუქციისაა,აგებულია მე_19-20 სს მიჯნაზე.აქ ხიდი მანამდეც ყოფილა და მისი სახელწოდება „კაკასხიდი“ბევრად უფრო ძველია.საკმაოდ ხშირად მოიხსენიება მე_16-18 სს_ის ქართულ ისტორიულ წყაროებში,ამ ხიდიდან გადიოდა იმერეთის სამეფოსა და ახალციხის საფაშოს ადგილი .“კაკასხიდი“სახელტანაა დაკავშირებული იდიომის-„კაკასხიდი გაიარა“წარმოშობა .რასაც ნიშნავდა „უკვალოდ დაკარგვას“
1579 წლიდან,როცა ახალციხის საფაშო დაარსდა ოსმალეთი უშუალოდ დაუმეზობლდა იმერეთის სამეფოს იმერეთში მოტაცებული და ნახიდი ტყვეების დიდი ნაწილი,ზეკრის ხეობის გავლით გადაჰყავდათ თურქებს ახალციხეში.თუ მდევარი კაკასხიდანდე ვერ მოახერხებდა ტყვეების დახსნას,ამ ხიდის გავლის შემდეგ მათი განთავისუფლება უკვე უიმედო საქმე იყო.
18 km
The town is full of beautiful nature, history and traditions, as well as the families, famous for their hospitality.
Nakashidzes’ Family Historical and Ethnographic Museum.
Variety of interesting displays, wine cellar and wine tasting.
The name of the village comes from its location, as on the east there is the river Khanistskali and on the west - the river Tsablarastskali.
In the 1970s, archeologist Jgamaia and his team discovered thefeudal time monastery complex, built on the territory of the village. Some burials and the Panto golden coin were also found, which datethe first century AD.There is an opinion that the Persati convent, which location is unknown and is mentioned in “The life of GrigolKhantsteli” byGiorgiMerchule might be the one, discovered in Tskaltashua.
Tskaltashua
The village Kakaskhidi is situated in Khanistskali ravine, on the 18th km from Baghdati to Khani. The name of the village comes from the name of the bridge, which is situated in the beginning of the ravine, close to the mouths of the Khanistskali and Kershoula rivers. It is of an iron construction, built in the end of the 19th and the beginning of the 20th century. In the Georgian history sources, the expression “S/he went over the Kakaskhidibridge” meant that the The village Kakaskhidi is situated in Khanistskali ravine, on the 18th km from Baghdati to Khani. The name of the village comes from the name of the bridge, which is situated in the beginning of the ravine, close to the mouths of the Khanistskali and Kershoula rivers. It is of an iron construction, built in the end of the 19th and the beginning of the 20th century. In the Georgian history sources, the expression “S/he went over the Kakaskhidibridge” meant that the person disappeared (was kidnapped by the Turks or Persians). The captivated people were takenover this bridge to Akhaltsikhe never brought back.
Kakaskhidi
23 km
ხანი უცხოური სიტყვაა, ქართულად იგი მბრძანებელს, ზემდგომს ნიშნავს.სოფელ ხანს მართლაც მბრძანებლური მდებარეობა უკავია აჭარა–ფერსათის ანუ ლადოს მთიანეთის წიაღში. ხანი თავისი გეოგრაფიული სარტყელით, კლიმატითა თუ დასახლებით, ფლორითა და ფაუნით, ისტორიითა თუ მომავალი პერსპექტივებით ძირეულად განსხვავდება იმერეთის რეგიონის სხვა ტერიტორიისგან, რაც სოფელ ხანი მოხვედრიი ადამიანისთვის, განსაკუთრებით უცხოელისთვის, თვალშესაცემია.
ჩვენი წეთაღრიცხვით პირველ საუკუნეში, დასავლეთ საქართველოში იმოგზაურეს რა ანდრია პირველწოდებულმა, სვიმონ კანანელმა და მატათემ, მათ ფერსათის ანუ ლადოს მთიანეთში, იქ სადაც ხანის ხეობა ალპურ ზონას უერთდება, აღმართეს რკინის ჯვარი. შემდეგ ანდრია პირველწოდებულმა სოფ. ხანში იქადაგა და სწორედ იმ ადგილზე მეორე–მეოთხე საუკუნეებში აიგო თორმეტი მოციქულის სახეობის ულამაზესი ეკლესია.
ხ ა ნ ი
Khani
Khani is a foreign word and in Georgian it means “sovereign”or”someone of higher position”. The village of Khani has a beneficial position in the region. It is different from other regions of Georgia by its geographical location, climate, residents, flora and fauna, history and its future perspectives.
While traveling in West Georgia in the first century AD Saint Andrew, Saint Simon, and Saint Matateerected the iron cross on the junction of Persati ravine and the Alpine Zone. After that Saint Andrew preached in the village of Khani and exactly on that place, in the 2-3 century AD they built a beautiful church of Twelve Apostles.
ბაღდათი–საირმე
25KM
Baghdati - Sairme
კურორტი საირმე
ბალნეოლოგიურ-კლიმატური კურორტი ბაღდათის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს მესხეთის ქედის ჩრდილოეთ კალთაზე. მდინარე წაბლარისწყლის ხეობაში. ზღვის დონიდან 950 მ, ბაღდათიდან 25 კმ.ჰავა რბილია. იცის მცირეთოვლიანი ზამთარი (იანვარში საშუალო ტემპერატურა — 1,0°C) და ზომიერად თბილი ზაფხული (აგვისტოში საშუალო ტემპერატურა 17,0°C). ნალექების რაოდენობა 900 მმ წელიწადში.
1930-იან წლებში საირმეს კურორტის სტატუსი ოფიციალურად მიენიჭა. აშენდა პირველი სანატორიუმები. დაიწყო ინფრასტრუქტურის გამართვაც. 40-იან წლებში დასრულდა საავტომობილო გზის მშენებლობაც რომლითაც კურორტი ქალაქ ბაღდათს (მაშინდელ მაიკოვსკის) საავტომობილო გზით დაუკავშირდა.
სამკურნალო ფაქტორია „ნარზანის“ ტიპის ნახშირმჟავა ჰიდროკარბონატული კალციუმ-ნატრიუმიანი (წყარო № 1 და № 3) და„ბორჯომის“ ტიპის ნახშირმჟავა ჰიდროკარბონატული ნატრიუმიანი (ბურღილი № 4 და № 5) მინერალური წყალი „საირმე“. საირმეში არის სანატორიუმი, დასასვენებელი და საკურორტო პოლიკლინიკა.
საირმეს საშუალება აქვს ყოველწლიურად მიიღოს 150 000 დამსვენებელი. კურორტი სამხრეთ-აღმოსავლეთიდან უკავშირდებაბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნულ პარკს. საირმესთან ახლოს მდებარეობს შედარებით მცირე საკურორტო ადგილი ზეკარი.
პირველი წყაროები საირმის წყლების შესახებ XIX საუკუნის 90-იანი წლებიდან გვხვდება. იმერეთში, ერისთავების კუთვნილ ტყეებში, ირმების ამოჩემებული ადგილი პირველად მონადირეებმა შენიშნეს. ხალხში გავრცელებული თქმულებით წყალი დაჭრილ ირმის კვალს ადევნებულმა ძმებმა აღმოაჩინეს. წყარო ჟანგით გადაწითლებულ ქვებზე მოედინებოდა, მის გარშემო კი ყველაფერი მარილს გადაეთეთრებინა. ირმის ჯოგები მარილს და წყალს მორიგეობით ეტანებოდნენ. ამიტომაც იქაურობას საირმე უწოდეს.
ადგილს ყურადღება მწყემსებმაც მიაქციეს და კიდევ ერთი უჩვეულო რამ აღმოაჩინეს — ირმების წყაროდან დაახლოებით 3 კმ-ის მოშორებით, ერთ ადგილას ბალახი მუდამ მწვანე რჩებოდა. თოვლი არ დებდა, მიწა კი წვიმის მოსვლიდან რამდენიმე წუთში გამშრალი იყო. „ჯადოსნური“ ველის საიდუმლოს ფარდა 20-იან წლებში აეხადა, როცა გეოლოგებმა მიწის სიღრმეში ცხელი მინერალური წყალი აღმოაჩინეს.
Sairme
Spa resort Sairme is located on 950 m above the sea level on the north side of the Meskheti gorge in Baghdati municipality in the ravine of the river Tsablaraskhevi just 25 km from Baghdati. The climate is mild, not much snow in winter (average temperature is (-1degree Celsius) and the summer is moderately warm (average temperature in summer +17 degrees Celsius). The amount of precipitation is 900 mm a year.
Sairme was granted its official resort status in 1930. The first sanatoria were built and the infrastructure was launched. In the 1940s they finished building the road which connects Baghdati to the spa resort.
Sairmemineral water of “Narzan” type includes calcic-sodium carbonate (source № 1 and № 3) and mineral water of "Borjomi" type - carbonaceous hydrocarbon sodium (well № 4 and № 5). There are a couple of sanatoria, recreational park and spa clinic.Sairme resort can have about 150 000 tourists each year. The resort is linked to Botjomi-Kharagauli National Park. Near Sairme a relatively small resort of Zekari is located.
The first information about Sairme mineral water can be found in the XIX century source.
In Imeretiregion, in the forest which the Eristavis owned, hunters noticed the place where deer would always gather. According to the legend, hunter brothers, who were following the wounded deer, discovered the water spring. The spring was flowing over the red rocks, which were covered in rust, and everything around it was white with salt. Deer herds would eat salt and drank water. That is why thy called this place “Sairme” (place of deer).
Shepherds also noticed the place and they made another unusual discovery - about 3 km away from the deer spring, the grass always remained green. Snow didn’t stay on the ground even for a few minutes and it became dry very soon after the rain would stop. "Magic Valley”secretwas revealed in the 1920s, when geologists discovered the hot mineral spring deep in the ground.
SAIRME MINERAL WATER PLANT
Water bottling plant was founded in 1893.
The water bottled in this plant is delivered to Ukraine, Belorussia, Baltic Sea countries, Poland, Turkey, Greece, Russia, Middle Asian countries, Mongolia, China, Hong Kong, Azerbaijan, Israel, the USA, Canada, Australia and others.
At the end of the twentieth century, Ltd. “Sairme Mineral Waters” was established on the basis of the factory. The factory has undergone a reconstruction and a new building was built.
A new 1800m2 warehouse was built and was equipped with the modern loading and unloading machines.
An overlapping railway system was arranged; the factory has completely changed the main and auxiliary machinery with new ones – of Italian and German made, modern technology was introduced, and the waterblending and supply system has been changed. All process is automated.
Sairme flows in several streams/water well in the resort and nearby territories. They differ from one another in their chemical composition and healing properties.
Currently two types of waters are bottled:
· Sparkling mineral medical-table water "Sairme" - (glass-0.5 L 0.3 L; PET- 0.5 L, l L, 2 L)·
· Natural drinking non-carbonated (still) water "Springs of Sairme" - (glass -0.5 L; PET- 0.5 L, 1,5 L, 6.0L, 8.0L and 19 L)
Significant changes have been made in the factory: a complete re-inventory was made; a mineral water bottling mechanism has changed; the plant was equipped with automated manufacturing facilities and computer technology. The laboratory was completely renovated and water quality is regularly tested there, the process of casting a bottle is also strictly controlled.
The water is rich in calcium bicarbonate, which strengthens the skeletal system and helps to stop the inflammatory process. Carbonated mineral water is used for restoring the function of the liver, urinary tract, kidney and gastrointestinal tract. It promotes the breakdown of harmful substances formed as a result of metabolism.
Sairmeplant visitorswill get to know its history, the whole water bottling technological process and will also get a chance to taste the mineral water.
საირმის მინერალური წყლის ჩამომსხმელი ქარხანა
ქარხანა დაარსდა 1893წელს.
ქარხანაში ჩამოსხმული წყალი მიეწოდება ; უკრაინას, ბელორუსს, ბალტიისპირეთის ქვეყნებს, პოლონეთს,თურქეთს, საბერძნეთს, რუსეთს, შუა აზიის ქვეყნებს, ასევე მონგოლეთს, ჩინეთს, ჰონკონგს. აზერბაიჯანს, ისრაელს, ამერიკის შეერთებულ შტატებს, კანადას, ავსტრალიას და სხვა ქვეყნებს.
მეოცე საუკუნის ბოლოს არსებული ქარხნის ბაზაზე შეიქმნა შპს ,,საირმე მინერალ ვოთერს’’-ი.ქარხანას ჩაუტარდა დიდი რეკონსტრუქცია, აშენდა ახალი შენობა.
რაიონის მიმდებარე ტერიტორიაზე აშენდა 1800მ 2 ახალი საწყობი და თანამედროვე დატვირთვა-გადატვირთვის შემსრულებელი მანქანებით აღიჭურვა.
მოეწყო სარკინიგზო ჩიხი გადახურვის სისტემით, ქარხანაში მთლიანად შეიცვალა ძირითადი და დამხმარე მანქანა -დანადგარები ახლით, იტალიური და გერმანულით, დაინერგა თანამედროვე ტექნოლოგია, შეიცვალა საკუპაჟე და წყლის მიწოდების სისტემა. ყველა პროცესი ავტომატიზირებულია.
ჩამოსხმა მიმდინარეობს;
შუშის; 0,3 და 0,5 ლ. ტევადობის მინის ბოთლებში, რომელიც შემოდის საზღვარგარეთიდან.
პეტის;0,5ლ, 1,0 , 2,0ლ. პეტის ბოთლებში, რომელიც გამოიბერება ადგილზე და ავტომატურად მიეწოდება ჩამოსხმას.
ქარხანაში ასევე ათვისებულია მტკნარი წყლის (წყაროს წყლის) ჩამოსხმა პეტის 0.5ლ, 1,5ლ,6,0ლ ,8,0ლ, და 19ლიტრიან ბოთლებში, რომელიც გამოიბერება ქარხანაში და ჩამოსხმა ხდება ავტომატურად, მიმღები ფირმების სურვილის გათვალისწინებით.
ქარხანაში მიშაობს თანამედროვე ლაბორატორია, ყველა პროცესი გადის ზედმიწევნით შეფასებას.
საირმის მინერალური წყალი ნახშირმჟავა-ჰიდროკარბონატიულ-ნატრიუმიანი ტიპის წყლებს განეკუთვნება,მას ყოველდღიურად ღებულობენ როგორც სუფრის წყალს, ასევე დიდი წარმატებიტ იყენებენ კუჭნაწლავის, ღვიძლის, თირკმელების. შარდსადენი გზების დაავადებათა და ნივთიერებათა ცვლის მოშლის სამკურნალოდ.
